Inzicht in het scheidingsproces – de klassieker van prof. Hoefnagels geactualiseerd

Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden – een must read voor wie gaat scheiden en dat samen zo goed mogelijk wil doen. Met informatie over emoties, zaken en recht geeft het boek inzicht in het scheidingsproces, “zodat mensen die ooit samen trouwden, ook samen kunnen bespreken hoe ze uit elkaar gaan”.

Theoretisch én praktisch

In 1995 verscheen de eerste druk van Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden. Het bleek niet alleen behulpzaam voor mensen die scheiden, maar ook een standaardwerk dat niet mag ontbreken in de boekenkast van mediators die hun vak en hun cliënten respecteren. Eind 2018 verscheen de laatste, volledig herziene editie. Raadsheer Cees van Leuven en legal mediator Fred Schonewille – beiden door Hoefnagels opgeleid – vulden het levenswerk van professor Hoefnagels aan met de laatste inzichten, en met een praktijkdeel. Hun gebundelde kennis bracht het boek helemaal bij de tijd.

Het boek Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden beschrijft meer dan veertig jaar praktijkervaring in en wetenschappelijk onderzoek naar scheidingsmediation. De schrijver van de eerste editie, professor G.P. (Peter) Hoefnagels, stond aan de basis van wat hijzelf methodische mediation noemde. Hij beschrijft op een zeer toegankelijke, begrijpelijke en overtuigende wijze hoe scheidingsmediation werkt. Hij noemt samen scheiden een beproefde manier om stap voor stap ‘tot vredesrecht te komen en daardoor tot een menselijke oplossing voor een omvangrijk sociaal probleem.’

Een geslaagde bemiddeling

Mensen die gelukkig getrouwd waren, zijn het aan zichzelf verplicht om op een goede en respectvolle wijze samen te scheiden. Hoefnagels ziet samen scheiden als ‘het ei van Columbus’: alleen de echtgenoten zelf weten wat ze samen hebben meegemaakt, en hoe hun ideale toekomst er uit ziet. Het boek Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden geeft mensen inzicht in het scheidingsproces. Hierdoor wordt het gemakkelijker voor hen om ‘mee te doen’ tijdens de bemiddelingsgesprekken. Dat loont, want een geslaagde bemiddeling staat of valt, zoals mediators weten, met participatie door beide partijen.
Ook in de nieuwe druk zijn de hoofdstukken van Hoefnagels’ hand uit de eerste editie geheel bewaard gebleven, inclusief de bijbehorende aansprekende voorbeelden. Dit zijn situaties die uit het leven gegrepen en heel herkenbaar zijn. Hoefnagels is erin geslaagd beeldend te beschrijven wat er zoal gebeurde in zijn praktijk.

Praktijkdeel

De eerste editie van Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden was direct een groot succes. Aan de voorlaatste editie uit 2009 werkte mr. Cees van Leuven mee als mede-auteur. Deze raadsheer in de familiekamer van het gerechtshof Den Bosch en oud-advocaat is ook mede-auteur van de nu verschenen nieuwe editie. Hierin neemt hij het nieuw toegevoegde praktijkdeel voor zijn rekening. Dat is bedoeld als gids voor mensen die zelf geconfronteerd worden met een scheidingscrisis. Heel beknopt neemt het boek de lezer mee langs het hele scheidingsproces, van het scheidingsplan tot het juridisch proces. Soms gebeurt dat aan de hand van vragen, soms met behulp van theorie. Een zorgschema kan scheidende ouders helpen om precies in kaart te brengen wat moeder doet, en wat vader voor zijn rekening neemt. Meten is weten, en in kaart brengen ook. Voor de mediator kan het hoofdstuk dienen als checklist; deze onderwerpen moeten in elk geval aan de orde komen bij een succesvolle mediation waarbij kinderen betrokken zijn.

Premarital mediation

Aan de laatste editie van Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden werkte ook dr. mr. Fred Schonewille mee. Met de komst van Schonewille als mede-auteur krijgt het boek wat meer verdieping en beschouwing. Zo beschrijft hij onder andere de inrichting van het mediationproces, verhaalt hij over partijautonomie in het huwelijksvermogensrecht (het onderwerp van zijn dissertatie) en de juridische dimensie van een scheidingsproces. Van begin af aan was Schonewille, destijds lid van de Tweede Kamer, betrokken bij wetgeving rondom mediation. Dat onderwerp ontbreekt dan ook niet in het boek.

Tevens is plek ingeruimd voor de premarital mediation. Oftewel een hoofdstuk ‘Bezint eer ge begint’. Deze preventieve werkwijze helpt aanstaande echtgenoten een stevige basis te leggen voor een gelukkig huwelijk door onder andere hun verwachtingen, wensen en zorgen in kaart te brengen. Zo komen zij samen tot een verbintenis die bij hen past, en tot huwelijkse voorwaarden die daarvan de uitdrukking zijn. Premarital mediation komt steeds meer in zwang en dat is niet voor niets. De methode is waardevol voor iedereen die overweegt in het huwelijksbootje te stappen.

Compleet en overzichtelijk

Met een auteur en twee medeauteurs zijn stijlverschillen binnen het boek niet te voorkomen. Omdat ook de inhoud die het drietal bespreekt volkomen verschillend is, stoort dat niet. Integendeel; praktijkvoorbeelden vragen om een wat lossere schrijfstijl dan het uitdiepen van theorie.
Al met al is het boek een aanrader door de compleetheid en overzichtelijkheid.
Zaken die snel aan verandering onderhevig zijn, zoals fiscale regels bij scheiden en voorbeeldberekeningen, treft de lezer er overigens niet in aan. Dat is verstandig. Dit standaardwerk kan de jaren trotseren, maar de actualiteit vindt men toch het allerbeste online.

Gelukkig getrouwd, gelukkig gescheiden –

G.P. Hoefnagels, Cees van Leuven, Fred Schonewille

Uitgeverij Wolters Kluwer, Deventer
ISBN 9789013139365
ISBN 9789013139372 (e-book)