Scheiden mensen vaker na een vakantie?

September zou de drukste maand van het jaar zijn als het om scheidingsaanvragen gaat, zo meldt de beroepsvereniging van scheidingsadvocaten vFAS op basis van een enquête onder leden. Niet zo gek misschien, na een zomerperiode met vakanties waarin geliefden die normaal gesproken vakkundig langs elkaar heen leven ineens op elkaars lip zitten.

Of september daadwerkelijk de piekmaand is als het om scheidingen gaat, is lastig uit te vinden, meldt de Volkskrant. Het CBS houdt alleen bij wanneer de huwelijksontbinding of het schrappen van geregistreerd partnerschap plaatsvindt, die einddatum kan ver na de eerste afspraak bij een advocaat liggen.

Cijfers

In 2017 werden bijna 35 duizend huwelijken ontbonden. Bij iets meer dan de helft daarvan waren minderjarige kinderen in het spel. Cijfers van mensen die uit elkaar gaan zonder een vorm van registratie zijn er niet. Daar worden op basis van bevolkingsonderzoek (om te berekenen hoeveel kinderen jaarlijks te maken krijgen met ouders die uit elkaar gaan) schattingen naar gedaan.

In 2016 maakten volgens het CBS 53 duizend kinderen mee dat hun ouders uit elkaar gingen. Socioloog en scheidingsonderzoeker Ed Spruijt (Universiteit Utrecht) noemt in zijn Handboek scheiden en de kinderen (herdruk 2014) een hoger getal: 70 duizend kinderen per jaar.

Post-zomerpiek

Bestuurslid van beroepsvereniging vFAS Saskia Braun (scheidingsadvocaat te Rotterdam) herkent ‘zeker’ een post-zomerpiek. ‘Het komt natuurlijk niet door die ene vakantie, de problemen spelen vaak al langer. Of mensen besluiten al eerder uit elkaar te gaan, maar gaan nog wel op vakantie om het daar samen rustig aan de kinderen te vertellen.’

Familierechtadvocaat en mediator in Zwolle Mariska Dorresteijn vermoedt dat het vooral te maken heeft met het feit dat mensen zoiets groots als een scheiding ‘even uitstellen tot na de vakantie’. Al ziet ze ook dat vakanties net dat laatste zetje kunnen zijn in een al lang (soms jaren) sluimerende beslissing.

Katalysator

Je zou dus kunnen concluderen: natuurlijk is september een drukke maand, maar dat geldt voor de tandarts ook. Toch is er wetenschappelijk gezien wel iets te zeggen over de invloed van een vakantie op een relatie. ‘Een vakantie is als een katalysator’, zegt hoogleraar jeugdstudies Catrin Finkenauer (Universiteit Utrecht). ‘Het versterkt hoe de relatie al is: als het goed zit, kan een vakantie de relatie nog beter maken, zit het niet goed dan kan het de boel verslechteren.’

Volwassen relaties met kinderen beëindig je niet in een opwelling, zegt Finkenauer. ‘In een langdurige relatie hebben mensen veel geïnvesteerd: tijd, energie, liefde, kinderen, dat willen mensen niet zomaar opgeven.’

Vertrouwen, zelfbeheersing en waardering

Wat maakt een relatie eigenlijk goed? Finkenauer ontdekte drie sleutelelementen: vertrouwen, zelfbeheersing (op cruciale momenten niet vreemdgaan of op andere wijze kwetsen) en waardering. ‘Waardering zit in kleine dingen: je aan afspraken houden, even de vuilnis buiten zetten en vooral: elkaar tussendoor aanraken. Bij voorkeur 6 seconden knuffelen, net iets langer dan bij een gewone begroeting.’

Tevredenheid, investeringen en behoeften

Er zijn drie factoren die bepalen hoe bereid mensen zijn om door te gaan met een relatie, zegt Finkenauer. Tevredenheid (liefde, passie, gemak, vriendschap), investeringen (tijd, geld, huis, energie, kinderen, emoties) en behoeften (ontplooiing, seks, genegenheid, waardering). Als er in die laatste categorie geen plek is waar je deze zaken alternatief kunt krijgen, is het lastig om een relatie te verlaten, legt Finkenauer uit. ‘Dat verklaart onder meer de afhankelijkheid van vrouwen in een relatie met mishandeling.’

Een vakantie kan ook zaken verduidelijken, volgens Finkenauer. Je kunt denken: goh, dit had ik ook met de kinderen alleen kunnen doen. Maar je kan elkaar ook in een nieuw daglicht zien als je bijvoorbeeld samen iets beleeft waar je van geniet en dat je deelt. Je leert dan iets nieuws over de ander (‘jemig, we houden allebei van Kroatië’) en voert misschien nieuwe gesprekken die een sleur doorbreken.

Finkenauer doet niet graag generaliserende uitspraken over de invloed van vakanties op relaties. ‘Denk eens aan samengestelde gezinnen, daarin is de relatie tussen de twee volwassenen misschien prima, maar als er een nukkende adolescent mee is, kan dat van alles verpesten. En tevreden elkaar vermakende pubers kunnen een samengesteld gezin en de relatie juist versterken.’

Bron: Volkskrant