Vaders delven vaak het onderspit bij scheiding

Naar aanleiding van 3 vreselijke gezinsdrama´s rond een vechtscheiding, besteedde het AD aandacht aan de positie van de vader in en rond een scheiding.

Naar schatting zijn er elk jaar tweeduizend vechtscheidingen in dit land. Soms kennen die een dramatische afloop. In Reuver doodde deze week een vader zijn dochtertje en daarna zichzelf. Een nieuwe wet uit 2009 rond echtscheidingen lijkt nadelig uit te pakken.

Ruben en Julian, Marijn, Seth en Jasper. En sinds donderdag ook de 3-jarige Chaniqua. Gedood door hun vaders. En in alle gevallen vanwege de slepende echtscheiding, waarin de mannen hun kinderen dreigden te verliezen aan hun ex. Vader Ziejed Ajubi had z’n oogappel Chaniqua al weken niet meer gezien. In de laatste uren van hun leven hadden ze ‘geknuffeld’. En daarna doodde Ziejed zijn dochtertje en zichzelf.

Afgelopen mei hield de moord op de Zeister broertjes Ruben en Julian het hele land in zijn greep. In september nam Bernd K. uit Schoonloo z’n zoontjes Marijn, Seth en Jasper mee in de dood. Hij was ‘helemaal op’. ‘Geen ruziënde ouders en gesleep meer met de kinderen. Wij hebben nu eindelijk rust!’ besloot hij zijn afscheidsbrief.

Vader blijft alleen en gefrustreerd achter

Drie drama’s, driemaal vanwege de omgangsregeling van een vader met zijn kind(eren). Hoogleraar pedagogiek Louis Tavecchio zegt dat dikwijls de vader alleen en gefrustreerd achterblijft. ‘De rechten van vaders zijn in Nederland, ondanks wetswijzigingen, beperkt. Ik heb natuurlijk geen begrip voor kinddoding uit frustratie, maar ik zie wel groeiende wanhoop.’

In Nederland werden kinderen na een scheiding bijna automatisch aan de moeder toegewezen. Tot een wetswijziging in 1998. Toch kiest de rechter ook sindsdien bijna altijd voor de partij die voor de scheiding ‘verzorgend’ was; vaak is dat nog steeds de moeder. Het aantal vechtscheidingen is de laatste jaren toegenomen. In 2009 werd het verplicht om een ouderschapsplan op te stellen.

Knopen doorhakken

Doel was om tot harmonische afspraken te komen over de omgang met de kinderen, maar volgens deskundigen is de maatregel soms contraproductief gebleken. Snel na de scheiding moeten belangrijke knopen worden doorgehakt met dit plan. Wie betaalt wat? Hoe verdelen we de zorg? Er moeten afspraken komen over ‘opvoedingstaken’, ‘het informeren’ bij bijvoorbeeld schoolkeuzes, en over ‘opvoedingstaken’.

In scheidingen die slecht zijn verlopen, worden de spanningen daardoor nog eens opgedreven, zeggen deskundigen. Bovendien, stelt pedagoog Peter Tromp, staat de man machteloos als zijn ex de regels aan haar laars lapt. ‘Mag je de kinderen een uurtje in de week zien, maar tornt zij aan die afspraak, dan is er geen instantie die dat kan afdwingen.’ Tromp – zelf gescheiden – zag zijn inmiddels meerderjarige kinderen niet meer sinds ze 1 en 3 jaar waren.

Hij begon voor lotgenoten het Vader Kennis Centrum. ‘Daar klinkt de wanhoop door de telefoon.’ Dat de vaders in de drama’s in Zeist, Schoonloo en Reuver naar theatrale middelen grepen, is mogelijk een uitwas van die wanhoop, stelt forensisch psycholoog Toon Verheugt, gespecialiseerd in kinderdoders. De vader van Ruben en Julian verstopte de lijkjes van zijn kinderen, Bernd K. maakte zijn afscheidsbrief openbaar en bij de gijzeling in Reuver belde Ajubi de politie en vroeg: ‘Waar blijven jullie?’

Schreeuw

Verheugt: ‘Dat theatrale kan onderdeel zijn van de schreeuw om aandacht van deze groep.’ Toch, benadrukt hij, is het aantal ouders dat de kinderen doodt en zelfmoord pleegt, met twee tot drie gevallen maar een ‘promillage’ van het totaal aantal vechtscheidingen.

De bal ligt toch bij de rechter die bepaalt naar wie de kinderen gaan, maar nog meer bij de ouders zélf. In Amerika is een proef goed bevallen, waarbij ouders pas maanden na de scheiding harde afspraken maken over waar de kinderen komen te wonen, wie er wat betaalt en hoe de zorg wordt verdeeld.

In ons land zijn de ogen vooralsnog gericht op de staatssecretarissen Teeven (Veiligheid) en Van Rijn (Volksgezondheid) die onderzoek laten doen naar vechtscheidingen en de posities van vaders. In het voorjaar worden hun bevindingen verwacht.

Bron: www.ad.nl van 9 november 2013