
Alles over kinderalimentatie
Zolang kinderen minderjarig zijn (dus totdat zij 18 jaar zijn), zijn hun ouders verplicht de kosten voor hun verzorging en opvoeding te betalen, ieder naar zijn of haar draagkracht. Daarna, tot hun 21e verjaardag, hebben kinderen die studeren of naar school gaan recht een bijdrage in hun kosten van levensonderhoud en studie. Dit geldt voor alle ouders, ongeacht of zij gehuwd, niet gehuwd of uit elkaar zijn. Hieronder komen de volgende punten aan de orde:
Waarom en wanneer moet je kinderalimentatie betalen?
Ouders blijven na een scheiding samen verantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van hun kinderen. Hieronder valt ook de financiële verantwoordelijkheid voor hun kinderen. Kinderen zijn immers financieel geheel afhankelijk van hun ouders.
De verplichting van ouders om voor een kind te betalen is er in ieder geval tot een kind 18 jaar oud is. Vervolgens loopt de onderhoudsverplichting voor een studerend of schoolgaand kind door tot het kind 21 jaar oud is.
In het ouderschapsplan leggen ouders vast hoe de kosten van opvoeding en verzorging van de kinderen worden verdeeld. Het is gebruikelijk dat de ouder op wiens adres de kinderen staan ingeschreven alle kosten van de kinderen betaalt en daarin een bijdrage ontvangt van de andere ouder (de kinderalimentatie).
Dit alles geldt zowel voor ouders die getrouwd waren, als voor niet-gehuwde ouders die samenwoonden en uit elkaar zijn.
Hoe bereken je de kinderalimentatie?
Maar hoe bepaal je nu het bedrag dat een kind maandelijks nodig heeft? Omdat niet iedereen hetzelfde verdient, zijn er in Nederland richtlijnen (alimentatienormen) opgesteld om vast te stellen wat een kind kost en wat een ouder van zijn of haar inkomen voor een kind kan betalen.
Deze richtlijnen staan niet in de wet maar zijn door en voor rechters ontwikkeld om een eenvormige invulling te geven aan de begrippen behoefte en draagkracht. Deze richtlijnen worden ook wel de ‘Trema normen’ genoemd en zijn opgesteld in samenwerking met het NIBUD.
Behoefte gaat over de kosten van een kind
Draagkracht gaat over wat een ouder kan betalen van het inkomen
De uitgangspunten van deze richtlijnen zijn:
- de kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen, ook wel de behoefte genoemd;
- de draagkracht: wat kan een ouder van zijn of haar inkomen missen?
Op basis van deze twee maatstaven wordt vastgesteld wat welke ouder zou moeten bijdragen aan de kosten van ieder kind. De bedoeling is dat de kinderen er zo min mogelijk op achteruit gaan wat betreft hun levensstandaard, én dat de ouders de kosten kunnen betalen in verhouding tot hun inkomen. Het is niet altijd haalbaar dat de kinderen er niet op achteruit gaan, maar dat is wel het streven.
Ouders kunnen ook afspraken maken die afwijken van de normen. Dat kan naar boven of naar beneden. Ouders kunnen alleen niet van kinderalimentatie afzien. Zo’n afspraak is nietig (ongeldig). Wanneer ouders bewust afwijken van de wettelijke maatstaven moeten zij er rekening mee houden dat de afspraak niet makkelijk gewijzigd kan worden.
Kinderalimentatie gaat vóór partneralimentatie. Dus eerst wordt berekend hoeveel de onderhoudsplichtige ouder maandelijks kan bijdragen aan de kosten van de kinderen. Als er dan nog financiële ruimte overblijft, wordt deze gebruikt voor het berekenen van eventuele partneralimentatie.
Hoeveel is de kinderalimentatie?
De hoogte van de kinderalimentatie wordt beïnvloed door allerlei factoren, zoals:
- het aantal kinderen
- de leeftijd van de kinderen
- het inkomen van beide ouders
- de verdeling van de zorgtaken tussen de ouders
Welk bedrag u aan kinderalimentatie zou moeten betalen of ontvangen, hangt af van de specifieke situatie. U kunt zelf een eerste indicatie van de alimentatie voor uw kinderen krijgen aan de hand van de normen, zodat u enig gevoel krijgt bij de manier van berekenen en de mogelijke hoogte van het bedrag.
Belangrijk om te weten is dat er naast genoemde hoofdlijnen nog allerlei variabelen zijn die invloed hebben op de hoogte van de alimentatie. Voor een precieze berekening kunt u terecht bij een specialist: een scheidings-mediator, -advocaat of -notaris. Een goede, specifieke berekening door een professional laten maken is de investering waard: in combinatie met het bijbehorende gesprek levert dit op langere termijn betere afspraken op.
Als u meer wilt lezen over de manier van berekenen van de kinderalimentatie, leest u dan onderstaand artikel met de verschillende stappen.
Welke kosten moet je betalen van de kinderalimentatie?
De ouder die de kinderalimentatie ontvangt, betaalt ook de kosten van de kinderen. Dit zijn normaal gesproken alle kosten die voor het kind gemaakt worden. Denk daarbij aan eten, kleding, vervoer, sport, muziekles, laptop, schoolreisjes, schoolgeld en het halen van een rijbewijs.
Dit soort kosten hoeft de betalende ouder niet meer te betalen, omdat hij of zij daar al via de alimentatie aan meebetaalt. Natuurlijk betaalt de ouder die de kinderalimentatie betaalt wél voor bijvoorbeeld het eten als de kinderen bij hem/haar thuis zijn.
Kinderalimentatie na 18 jaar
Alimentatie voor kinderen die 18 jaar of ouder zijn, kan ofwel direct aan het kind zelf betaald worden, ofwel (deels) aan de ex-partner – in overleg. Het kan zijn dat aanpassing van het alimentatiebedrag nodig is voor een studerend of werkend kind, bijvoorbeeld als het kind werkt naast de opleiding en deels zijn of haar eigen levensonderhoud kan betalen, zoals een telefoon of de huur van een kamer.
Ouders kunnen afspreken ook na het 21e jaar nog bij te dragen in de kosten voor studerende kinderen, omdat de kinderen dan nog niet zelf kunnen rondkomen.
En wat ná het maken van de afspraken?
Nadat ouders afspraken hebben gemaakt, kunnen er natuurlijk verschillende dingen gebeuren. Aanpassing van de alimentatie kan misschien nodig zijn of er ontstaan betalingsproblemen.
Omstandigheden kunnen wijzigen, bijvoorbeeld als de ouder die de alimentatie moet betalen minder inkomen heeft, omdat hij of zij zijn baan is kwijtgeraakt of als zelfstandige minder inkomsten heeft. Dan kan een herberekening van de alimentatie aan de orde komen.
In overleg kunnen de ouders in zo’n situatie nieuwe afspraken maken. Ook dan is begeleiding door een professional verstandig: deze kan niet alleen de alimentatie herberekenen volgens de normen, maar ook helpen bij een constructieve aanpak.
Ook kan het voorkomen dat de alimentatieplichtige ouder de kinderalimentatie niet betaalt. De vraag is dan of de afspraken tussen de ouders afdwingbaar zijn. Dat is het geval als de afspraken op een specifieke manier zijn bekrachtigd of vastgelegd: er moet een zogenaamde executoriale titel zijn. Het convenant waarin de alimentatie-afspraken zijn vastgelegd krijgt een executoriale titel als:
- de rechtbank het convenant heeft bekrachtigd, of
- het convenant in een notariële akte is vastgelegd.
Met zo’n executoriale titel kan de ontvangende ouder de betaling afdwingen. Dat kan via het LBIO (het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen) of een deurwaarder.
Als ouders de afspraken zelf vastleggen in een ‘onderhandse akte’ – zonder bekrachtiging door de rechtbank of zonder notaris – dan zijn de alimentatie-afspraken niet direct afdwingbaar. Bij betalingsproblemen is dan alsnog een procedure bij de rechtbank nodig.
Ook met het oog hierop is het dus verstandig een professional in te schakelen bij het maken van afspraken over de alimentatie: deze zal zorgen voor een goede vastlegging.
Wie kan u adviseren?
Als u uit elkaar gaat en u heeft een kind of kinderen voor wie u onderhoudsplichtig bent, dan moet u onder meer met elkaar afspraken maken over de kinderalimentatie. Het vaststellen van de kinderalimentatie is onderdeel van het ouderschapsplan.
Een gespecialiseerd echtscheidingsmediator of echtscheidingsnotaris kan u hierbij helpen: zowel met het maken van een berekening voor uw specifieke situatie, als bij het maken van de afspraken die samenhangen met de alimentatie (zoals over herziening van de alimentatie bij veranderde omstandigheden). Begeleiding door een professional voorkomt vaak problemen op termijn. Ook kunt u een advocaat vragen u met persoonlijk advies bij te staan tijdens een mediation proces.
Het kan ook verstandig zijn eerst met een financieel adviseur naar uw financiën te kijken.
Als de ouders er ondanks hulp van een deskundige niet onderling uitkomen, hakt uiteindelijk de rechter de knoop door. In zo’n situatie kan een echtscheidingsadvocaat u bijstaan.
Kinderalimentatie wordt overigens heel anders berekend dan partneralimentatie. Over partneralimentatie kunt u meer lezen onder Financiën.