Hoe vertel ik mijn kinderen dat wij gaan scheiden?
Leestijd: 10 minutenDeze vraag is eigenlijk niet goed. De kinderen hebben immers twee ouders. En bijzonder nieuws, ook als dat slecht nieuws is, hoort door beide ouders samen te worden gebracht. De vraag is dus: Hoe vertellen wij het onze kinderen?
Jullie blijven ouders, ook na de scheiding
Jonge kinderen zijn afhankelijk van hun ouders. Jullie als ouders zorgen voor hun bestaanszekerheid. Het is daarom van groot belang om vanaf het allereerste moment aan de kinderen duidelijk te maken dat daarin geen verandering komt. Jullie blijven gewoon samen voor hen zorgen, al zal dat wel op een andere manier gaan dan zij gewend waren. Ook daarom is het van groot belang dat jullie het nieuws samen aan de kinderen brengen.
Wanneer & hoe
Spreek daar eerst een rustig moment voor af, bijvoorbeeld een zaterdag- of zondagmorgen. Dan kunnen ze er het weekend mee bezig zijn op de manier zoals zij dat zelf prettig vinden. Liever niet vlak voor het slapen gaan: dan kan een kind zich heel eenzaam gaan voelen. Houd rekening met de leeftijd van de kinderen en pas je taal en de informatie aan. Het maakt natuurlijk wel veel uit hoe oud de kinderen zijn. Als ze (heel) jong zijn en thuis wonen, is het een ander verhaal dan als ze al volwassen zijn en op zichzelf wonen.
Zorg dat in het gesprek in elk geval de volgende zaken heel duidelijk worden:
- jullie nemen naar de kinderen samen de verantwoordelijkheid voor de beslissing om uit elkaar te gaan (je zegt dus niet: papa/mama wil niet meer bij mij/jullie wonen)
- het is niet hun schuld dat jullie uiteen gaan, en zij kunnen de beslissing ook niet anders maken
- er is dus niets wat de kinderen hadden kunnen doen (of juist niet mochten doen) om jullie beslissing te veranderen
- jullie blijven samen voor de kinderen zorgen (voor zover zij nog zorg nodig hebben)
- jullie weten nu ook nog niet wat er allemaal gaat veranderen
- zodra jullie meer weten zullen de kinderen dat horen (voor zover dat nodig is)
- en natuurlijk houden jullie samen nog net zo veel van de kinderen als altijd!
Zorg er ook voor dat jullie de volgende valkuilen vermijden:
- Ga elkaar niet zwart maken
- Zorg dat je niet zielig gevonden wordt door je kind
- Je kind hoeft immers niet voor jou te zorgen: jij zorgt voor jezelf, en samen zorgen jullie voor je kind
- De reden van het uit elkaar gaan hoeven de kinderen in beginsel niet precies te weten
- Houd je mening over de oorzaken voor jezelf
Reacties van kinderen op de scheiding
Hoe kinderen reageren op het nieuws is afhankelijk van hun leeftijd. Heel jonge kinderen zullen bijna niet reageren en bijvoorbeeld direct vragen of ze nu weer buiten mogen spelen. Een uur of een dag later kunnen ze er opeens op terugkomen, zodat jullie weten dat het bericht wel is doorgekomen. Soms kan een (klein) kind een ontwikkelingsterugval doormaken. Jonge kinderen kunnen bijvoorbeeld opeens weer in bed plassen. Of bij je op schoot kruipen en doen alsof ze een baby’tje zijn. Een kind kan ook overdreven lief en aanhankelijk zijn. Of een tijdje heel dwars en brutaal zijn. Het zijn allemaal signalen dat jullie kind in verwarring is en probeert een nieuw evenwicht te vinden.
Probeer daarom zo snel mogelijk weer het gewone gezinsritme te bieden. Ga ze niet extra verwennen omdat ze het zo moeilijk hebben. Dan wordt het kind immers bevestigd in zijn bange vermoeden dat de aanstaande veranderingen inderdaad bedreigend zijn.
Vragen over scheiding
Soms heeft een kind ook heel veel vragen: wat betekent dit allemaal voor mij? Gaan we nou verhuizen, zal ik nog wel een eigen kamer hebben of krijg ik dan juist een eigen kamer? En wie blijft er dan achter? Maar een kind kan ook anders reageren, bijvoorbeeld met: ‘Fijn, dubbele cadeau’s als ik jarig ben!’ Deze reacties klinken soms egocentrisch, alsof een kind alleen aan het eigen belang denkt. Maar het is in zekere zin een compliment aan jullie als ouders, als jullie kind de emotionele ruimte vindt om zich met zichzelf bezig te houden. Want een (jong) kind dat zich vooral om jullie bekommert, neemt een verantwoordelijkheid op zich die niet bij een kind hoort.
Reacties van pubers en volwassen kinderen op scheiding
